Ekip ortak hedeflere adanmış, görevlerini yaparken birbirine güvenen yüksek kalitede ürün veren insan topluluğudur.
Aslında görev tanımı bakımından birbirini tamamlayan yetenekler ve yetkinliklere sahip ortak amaç ve performans hedefleri için eylemde bulunan ve birbirlerine karşı sorumlulukları olan topluluklardır. Ulaşılmak istenen hedefin bir kişi tarafından yerine getirilemeyecek kadar büyük olması, ekip içinde herkesin yerine getireceği bir rolünün olması ve bu rollerin birbiri ile ilişkili, görev odaklı olması ekip, takım olmanın özeliklerinden.
Ekip Meslek görev ve yeteneklerin birbirini tanımladığı bir grup gibi nitelendirilse de, Grup ekipten daha kapsayıcıdır. 2 ile 1000 lerce kişi arasında olur, Ekip ise 4 kişi ile 20 kişi arasında olmalıdır. Ekip performans ve sonuç odaklılık ister.
John Katzenbach ve Douglas Smith ekibi, belirli bir amaç ve performans çerçevesinde toplanmış ve birbirlerini karşılıklı olarak sorumlu tutan bir bakış açısına sahip, birbirlerini tamamlayıcı yetenekleri olan küçük bir grup insan olarak tanımlar.
Şöyle diyor;
'Ekipler , özellikle performans, birden fazla beceri, yargı ve deneyim gerektirdiğinde, tek başına ve ya daha büyük organizasyonel gruplarda, hareket eden bireylerden daha iyi performans gösterirler.' Bende bu tanıma kesinlikle katılıyor, sinerjinin gücü diyorum. Ek olarak şöyle devam etmek isterim ki;
İyi performans ekiplerin aksaklıklarını, gelişim alanlarını, güçlü yanlarını, beklentilerini doğru analiz eden, parlatan bir Liderle çok rahatlıkla açığa çıkabilir. Farklı ekiplerde farklı dinamiklerle çalışmış biri olarak tecrübenin bana kattığı net fayda şu ki; Bir ekibin ihtiyacını gözlemlemek, geri bildirimle güçlendirmek, proaktif bir kültür yaşatmak bir Lider için olmazsa olmazlardan.
Siz ne dersiniz?
Tavsiye ederim; The Wisdom of Teams. 20. YY işletme kitapları arasında bir klasik olarak sunulan bir kitap. Ayrıca şu videoyuda izleyemenizi öneririm. https://youtu.be/jAKsyFti90M
Richard Luecke' ye göre; Görevler basit ve sıradan ise, çalışanların işlerini kordine etmesini, farklı tecrübe ve becerileri gerekli kılmadığı zamanlarda ekibe ihtiyaç olmadığı ifade edilir.
Tek tek bireylerin hiçbiri bilgiye dahil değilse ve birlikte çalışmaya gerek varsa birlikte tecrübe sinerji problem çözümü, iletişim, ekip üyelerinin en iyi performansı gerçekleştirmelerine fırsat tanıyor aslında. Duygusal olgunluk seviyesine gelmemiş bireylerin iyi ekip oluşturması ise ne yazık ki mümkün değil.
Ekipler oluşurken bazı aşamalardan geçerler;
Oluşma ( forming) aşaması; Tanıma,uyumlaşma birbirinden ne beklendiği,anlaşmazlık ve uyum noktalarını belirleme
Boğuşma, Çatışma, Fırtına ( storming) aşaması; Üyeler arası fikir anlaşmazlıkları, üyelerin kişilik özelliklerinin ön plana çıktığı, rolleri ortaya çıkarma dönemi, ben merkezcilik, çatışma oranı yüksektir.
Buluşma, Biçimlenme, kural koyma (norming) aşaması; Çatışmaların çözümlendiği bireysellikten çok ekibin öne çıktığı, liderliğin paylaşıldığı, etkili iletişim yolları, işbirliği, biz duygusunun çıktığı zamandır. Sorun çözme amaçlara ulaşma konusunda beceri kazanılan odaklanılan kordineli hevesli verimli çalışmaların olduğu, anlaşmazlıkların çözüm odağında çözüldüğü zaman diyebiliriz.
Dağılma (adjourning) aşaması; Ekip üyelerinin yapacak işleri azalmış, çalışma hızı yavaşlamış durma noktasına gelmiştir. Performans bu durumda öncelikli hedefler arasında yer almaz. Ekip üyeleri görevlerini başarı ile yerine getirmenin başarılmasının yanında, kendilerini duygusallaşmış ve arkadaşlarını kaybetme hüznü içine girer. Ekip Lideri bu süreci plaket verme, tören gibi bir toplantı düzenleyerek proaktif bir tutumla yönetmeye çalışmalıdır.
Türk Kültürüne baktığımızda; Dünyada pek çok kültürü kapsayan yapılan bir araştırmada;
Kimi kültürlerin ekip çalışmasını kolaylaştıran, kimi kültürlerin ise zorlaştırdığı ortaya çıkmış. Türk Kültürünün ise ekip çalışmasına yatkın olduğu ortaya konulmuş.
Türk insanı zihin haritalarında ki engeller ortadan kalktığında, sinerji yaratabilecek bir kültür içinde yetişir. Önemli olan 'Kendi değerleri ve kültürü' içine fark yaratabileceğinin farkında olması ve kurum iklimininde bireylerin içindeki bu gücü bulmasına yönelik bir iklim oluşturmasıdır. Gerçek Lider ise bunu yapandır. 'Belirsizlik zayıf liderliğin bir göstergesi değildir' der, Andy Stanley, 'Liderlik ihtiyacının altını çizer.'
Türk Kültürünün ekip çalışmasını zorlaştıran unsurlarına baktığımızda göze çarpanlara bakacak olursak;
Gerçek anlamda profesyonellik eksikliği göze çarpıyor. Profesyonelliğin kriz yaratmayan, tam tersine 'kriz çözen' ve krizleri önleyen bir rol gerektirdiğini bilmemek ne yazıkki çalıştığımız bazı firmalardada gözlemlediğimiz bir durum.
Uzlaşma geleneğinin olmaması, uzlaşmayı ne yazık ki 'Taviz' 'Güçsüzlük' saymak. gözlemler arasında.
Belirsizliğe karşı düşük tolerans göstermek; Bunun sonucunda hiyerarşik yapıyı tercih etme eğilimi ve yatay ilişkilerde zorlanmak.
Belirsizlikle ilgili bir çok deneyimden ortaya çıkan paylaşım var, hoşuma gidenlerden biri ise; Kontrol edebileceğin şeye odaklanmaktır.
Güzel bir tanımlama daha paylaşmak istterim;
Belirsizlik zamanlarında çalışanlar netlik ister. Bir lider olarak her zaman tüm cevaplara sahip olamayacaksınız. ( Kimse sizden bunu beklemiyor) Bu nedenle başkalarını dinlemeye ve onlardan öğrenmeye açık olmalısınız. Belirli bir zorluğu anladıktan ve seçenekleri özetledikten sonra, cesur ve iyimser kararlar verme konusunda kendinize güvenmeniz gerekir. Marilyn Hewson https://tr.wikipedia.org/wiki/Marillyn_Hewson
Eleştirmek, çözüm önermemek, ( yani ilişkide bütün tarafları kapsayacak şekilde) değer kazanımlı sorumluluk almamak.
Türk kültürünün ekip çalışmasını Kolaylaştıran unsurlarına bakacak olursak;
İnsan ilişilerinde beden dilimizi kullanmak; Sarılmak, öpmek, koluna girmek, sırtını sıvazlamak, temas gibi beden dili öğelerini rahatça kullanmak,
Aile bağlarının güçlü olmasından kaynaklı birliktelik duygusunun yoğun yaşanması; Bunun sonucunda uygun Liderlikte iş hayatında kurumun vizyonuna bağlılık, kurum misyonuyla kendini özleştirme diyebiliriz.
Türk insanının genlerinde paylaşmak, imece geleneğinin varlığıda önemli rol oynuyor aslına baktığınızda. Üst düzeyde bağlılık ve karşılıklı bağımlılık duygusunun pekişmesini sağlıyor. Bununla birlikte biz koçlar hep deriz, bağımlı değil, bağlı ilişki isteriz :)
Ekip çalışmasının hedefine ulaşması Başarı getirmesi için, ekip üyeleri ekip etkinliklerinde aktif katılım sağlamalı, rol almalı. Ekip üyelerinin birbirini anladığı destek verdiği, duygu ve ihtiyaçlarını doğru analiz ettiğini gösteren yaklaşımlarda bulunmalı. Kısaca kendi davranışlarının diğer ekip üyeleri üzerinde etkilerinin de farkında olmalı.
Bunun için temel değerlere baktığımızda; güven, açıklık ve dürüstlük, katılım ve işbirliği en ön sıraları almakta.
Hangi işi yaparlarsa yapsınlar çalışan bireylerin, yani bizlerin kendi yeteneklerimizi ortaya koyabilecek, sınırlarını zorlayabilecekleri alanlara sahip olmamız önemli.
Kurumlarda bu dinamikleri doğru yöneten, strateji yaparak proaktif bakış açısıyla bu alanları yaratacak Liderlerle mümkündür.
“Eğer organizasyondaki tüm insanların aynı yöne doğru kürek çekmesini sağlarsan her zaman, her sektörde ve pazarda, her türlü rekabetin üstesinden gelirsin” Patrick Lencioni
Ekiplerin 5 temel aksaklığından bahsettiği kitabında aslında tamamen verimli bir ekip çalışmasının nasıl olması gerektiği ve yolunda gitmeyen bir ekip çalışmasının nasıl olumluya çevrileceği hikâyeleştirilmiş şekilde anlattığı kitabın sonunda da konu teorik olarak özetlenmiş. 5 Temel aksaklık ise şunlar;
Güven Eksikliği
Çatışma Korkusu
Bağlılık Eksikliği
Hesap sorulabilirlilikten Kaçınma
Sonuçları dikkate almama
Sonuç olarak; bir halkası kopan bir zincir gibi, tek bir aksaklığa fırsat verildiğinde, ekip çalışması ne yazıkki bozulmakta. Ekip Kavramı içindeki özelliklerden olmazsa olmazlar şunlar;
Takım koçluklarında özellikle bu alanlarda çalışmalar yaparak takımların dinamiklerini gözeterek, onların takım olma, ekip olma ihtiyaçlarını, özellikle bu anlamda destekliyor, eğitim sonunda kurumların pozitif çıktı elde etmesi yönünde farklı çalışmalar yapıyoruz.
Kişiler kendilerini doğru tanıdıklarında, kavramları duygusal etiketleri doğru tanımladıklarında, gerçek beklentilerini farkederek, karşılarında ki kişilerin değerleri ve beklentilerini doğru analiz ettiğinde, ve bu analizin çıktılarını doğru şekilde kullandıklarında, muhteşem sonuçlar beraberinde geliyor.
Birbirine güvenen,
Fikirler etrafında sansürsüz çatışmaya girebilen, bu durumu davranışta tutan ve kişiselleştirmeyen,
Kararlara ve eylem planına bağlı kalan,
Bu planları yaşama geçirme konusunda birbirlerinden hesap sorabilme, birbirlerine liderlik yapabilme alanı açan
Ortak sonuçlara ulaşma noktasına odaklanan
Bireylerden oluşan Ekipler hem bireysel hemde ekip olarak daha hızlı yol alıyor.
Sağlıkla ve Koçlukla Kalın.
Profesyonel Takım Koçu & Yönetici Koçu
Coach Özerel